PARAPSYCHOLOGIE:

De parapsychologie is een jonge wetenschap. Ze is in 1882 ontstaan uit de in Engeland opgerichte Society for Psychical Research (SPR). Deze studievereniging stelde zich aanvankelijk ten doel wetenschappelijk onderzoek te doen naar het voortbestaan na de dood.
De parapsychologie houdt zich bezig met onderzoek naar vermogens en verschijnselen die zich niet zo makkelijk lijken in te passen in het klassieke natuurwetenschappelijke denken. Parapsychologisch onderzoek heeft o.a. duidelijk gemaakt dat er een psychisch, mentaal en een energetisch proces tussen mensen en waarnemingsvormen kan bestaan die niet met de normale zintuiglijkheid te verklaren zijn.
De interessse voor de parapsychologie beperkte zich niet tot de Angelsaksische wereld, ook op het Europese vasteland bestond er belangstelling voor deze verschijnselen. In Nederland behoorde F. Van Eeden tot de pioniers. Onze noorderburen kunnen waarschijnlijk zelfs bogen op het eerste parapsychologische laboratorium ter wereld dat in 1907 opgericht werd in Amsterdam door F. Jansen. Bij gebrek aan interesse ging het echter na een jaar al dicht. Na de eeuwwisseling waren er in Nederland verschillende oproepen tot de oprichting van een vereniging.
In 1963 besloot de Universiteit Utrecht buitengewoon hoogleraarschap in de parapsychologie om te zetten in een gewone leerstoel (= officieel verbonden en betaald door de universiteit). Men vroeg Dr. Tenhaeff (de begeleider van Gerard Croiset, een bekend paragnost), die toen al 69 jaar was, om hiervoor een kandidaat aan te wijzen. Wegens allerlei onenigheden met de universiteit werd de voorgestelde kandidaat – een psychiater die weinig over parapsychologie gepubliceerd had – niet aanvaard en sleepte de zaak aan tot 1974, toen de Zweed M. Johnson benoemd werd. Johnson was een aanhanger van de experimentele methode in de parapsychologie, en dit viel helemaal niet in goede aarde bij Tenhaeff die, om het zacht uit te drukken, met die aanpak niet hoog opliep.
De twee hot topics van de laatste 20 jaar zijn de Ganzfeld-experimenten en micro-PK (psychokinese). Bij een Ganzfeld-experiment wordt een proefpersoon sensorisch gesoleerd van de buitenwereld (relaxen in een luie stoel met halve pingpongballetjes over de ogen en een ruisende koptelefoon op is een veelgebruikte methode) waardoor de fantasie vrij spel krijgt – sommige proefpersonen beginnen dan zelfs te hallucineren. De veronderstelling is dat in een dergelijke toestand paranormale indrukken gemakkelijker naar boven komen. Tijdens de proef concentreert een andere persoon zich op bijvoorbeeld een foto en probeert de indrukken die bij het bekijken ervan opkomen, naar de proefpersoon 'door te sturen'. Deze laatste registreert wat hem of haar tijdens de isolatie in de luie stoel te binnen schiet. Na de test worden aan de proefpersoon verschillende foto's voorgelegd, waaronder de 'doorgestuurde', met de vraag welke het best de indrukken tijdens de proef weergeeft. Op basis van de keuzes bij een groot aantal dergelijke proeven wordt dan nagegaan of de proefpersoon vaker de juiste foto kiest dan het toeval zou laten verwachten.. Volgens recente overzichten van de uitgevoerde studies zou er bij dit soort proeven significant hoger gescoord worden dan verwacht (ca. 30% tegenover 25% verwacht). Veel parapsychologen menen dan ook dat dit alleen door 'psi' (het geheel van buitenzintuiglijke waarnemingen en voorspellende krachten) kan verklaard worden en dat dit het langverwachte uitgangspunt is voor baanbrekend onderzoek. Skeptici vragen zich echter af of er ook nog andere factoren in het spel kunnen zijn…
Bij micro-PK gebruikt men toevalsgeneratoren waarvan de uitkomsten afhangen van fysische processen op kwantumschaal (elektronische ruis, radioactief verval van atoomkernen e.d.). De vraag is dan of de proefpersonen de volgens de theorie verwachte verdeling van de uitkomsten paranormaal kunnen benvloeden.
Al met al kunnen we stellen dat de parapsychologie een wetenschap is, evenals de biologie, de natuurkunde, de sociologie, of de psychologie. De vaak gehoorde vraag gelooft u in parapsychologie is daarom wat vreemd. Niemand zal vragen gelooft u in biologie? De parapsychologie probeert feiten aan te dragen, die als argument kunnen gelden voor of tegen het bestaan van para-normale verschijnselen. En, wat nog belangrijker en constructiever is, de parapsychologie probeert die verschijnselen beter te begrijpen.
Het is niet zo dat alle paranormale verschijnselen al lang en breed ondubbelzinnig zijn aangetoond, of dat zij geen vragen meer zouden oproepen. Ook is het niet zo dat de parapsycholoog alle psi-fenomenen wil weg-verklaren, of juist gebrand is op het leveren van bewijzen. In de parapsychologie probeert men, zoals het elke wetenschap betaamt, onbevooroordeeld te werk te gaan. Men wil het psi-fenomeen leren kennen door de processen die daarbij een rol spelen steeds beter in beeld te krijgen. Onderzoekers stellen ook theorien op en testen die in experimenten. Zo schreidt het onderzoek stapje voor stapje voort, net zoals dat in elke andere wetenschap gaat. Er worden dan ook wel degelijk vorderingen gemaakt